Skuteczne sposoby walki z wilgocią w fundamentach starego domu

Stare domy mają swój niepowtarzalny urok — często kryją w sobie historię kilku pokoleń, unikalną architekturę i solidne materiały, jakich dziś rzadko się używa. Jednak jednym z najpoważniejszych problemów, z którymi muszą zmierzyć się właściciele takich budynków, jest wilgoć w fundamentach. W czasach budowy tych domów stosowano inne techniki niż obecnie, a kwestie hydroizolacji były traktowane marginalnie lub wcale nie brane pod uwagę.

Dlaczego wilgoć gromadzi się w fundamentach?

Stare domy często nie były wyposażone w nowoczesne systemy hydroizolacji. Z czasem materiały budowlane nasiąkają wodą z gruntu, zwłaszcza jeśli wokół budynku nie ma odpowiedniego drenażu, poziom gruntu został podniesiony, rynny i odpływy są niesprawne czy woda opadowa spływa bezpośrednio w pobliże fundamentów.

Walka z wilgocią powinna zacząć się od zdiagnozowania przyczyn problemu.

Odsłonięcie fundamentów i izolacja pozioma

Jednym z kluczowych etapów walki z wilgocią w starych domach jest odsłonięcie fundamentów. Proces ten polega na wykonaniu wykopu wokół budynku, który pozwala na dokładną ocenę stanu technicznego ścian fundamentowych i ich zawilgocenia. Odsłonięcie fundamentów umożliwia także ich osuszenie, co jest niezbędne przed przystąpieniem do dalszych prac zabezpieczających.

W przypadku starszych budynków bardzo często fundamenty są pokryte wieloletnimi warstwami ziemi i organicznych osadów, które zatrzymują wodę. Bez usunięcia tych warstw nie sposób skutecznie zabezpieczyć fundamentów przed dalszym zawilgoceniem. Dodatkowo, prace przy fundamentach umożliwiają dokładne naprawy ewentualnych pęknięć lub ubytków w strukturze muru.

Po odsłonięciu i dokładnym oczyszczeniu fundamentów następuje przygotowanie do wykonania izolacji poziomej. Jest to jeden z najważniejszych elementów ochrony przeciwwilgociowej, który zapobiega kapilarnemu podciąganiu wilgoci w górę ścian budynku.

W przypadku starszych budynków, gdzie izolacja przeciwwilgociowa albo nie istnieje, albo została z czasem uszkodzona, skutecznym rozwiązaniem jest iniekcja pionowa fundamentów. Dzięki tej metodzie można szybko i trwało zabezpieczyć budynek przed przenikaniem wilgoci z gruntu.

Iniekcja pionowa to metoda uszczelniania fundamentów poprzez wprowadzanie specjalnych preparatów w głąb muru i w styk fundamentu z gruntem. Substancje te tworzą nieprzepuszczalną barierę, która blokuje wodzie drogę do wnętrza ścian. W odróżnieniu od tradycyjnej izolacji pionowej, którą wykonuje się poprzez odsłonięcie fundamentów i nakładanie warstw ochronnych na zewnątrz, iniekcja pozwala na skuteczne zabezpieczenie od strony wewnętrznej, często bez potrzeby dużych prac ziemnych.

Sposoby wykonania izolacji:

– Mechaniczne podcinanie murów – w istniejącym murze wykonywane są specjalne nacięcia, w które wprowadza się wodoszczelną warstwę izolacyjną, np. folię PVC lub papę. Jest to bardzo skuteczna, ale czasochłonna i ingerująca w konstrukcję budynku metoda.

– Iniekcja krystaliczna – polega na wprowadzeniu pod ciśnieniem specjalnych preparatów w głąb ścian, które krystalizują w kapilarach i zamykają drogę dla wilgoci. To rozwiązanie jest mniej inwazyjne i często stosowane w przypadku zabytkowych budowli, gdzie podcinanie murów byłoby ryzykowne.

– Iniekcja ciśnieniowa (chemiczna) – w ścianach nawierca się otwory, w które wtłacza się specjalne żywice lub preparaty hydrofobowe, tworzące nieprzepuszczalną barierę dla wody. Ta metoda sprawdza się szczególnie tam, gdzie mury są grube i mocno nasiąknięte wodą.

Aby zapewnić pełną ochronę, izolacja pozioma powinna być ściśle powiązana z pionową ochroną fundamentów.

Izolacja pionowa i drenaż

Po zabezpieczeniu poziomym konieczne jest wykonanie izolacji pionowej fundamentów. Najczęściej stosuje się masy bitumiczne, papy termozgrzewalne czy membrany kubełkowe, które chronią przed mechanicznymi uszkodzeniami i wodą.

Ważnym elementem jest także drenaż opaskowy, czyli system rur perforowanych wokół fundamentu, który odprowadza wodę z dala od budynku.

Naprawa systemu rynnowego

Często przyczyną zawilgocenia fundamentów w starych domach jest niewłaściwie działający system rynnowy. Nawet najlepsza izolacja nie będzie skuteczna, jeśli woda deszczowa zamiast być odprowadzana z dachu – spływa bezpośrednio w pobliżu fundamentów, stopniowo niszcząc strukturę muru i podnosząc poziom wilgoci w gruncie.

Ochrona wnętrza budynku

Na koniec warto zadbać także o odpowiednią wentylację wnętrz. W piwnicach dobrze sprawdzają się  kratki wentylacyjne, systemy wentylacji mechanicznej czy stosowanie materiałów budowlanych o właściwościach paroprzepuszczalnych.

Walka z wilgocią w fundamentach starego domu to proces wymagający cierpliwości i kompleksowego podejścia. Kluczowe jest usunięcie przyczyny zawilgocenia, a nie tylko maskowanie skutków. Profesjonalna diagnoza i zastosowanie sprawdzonych metod izolacji i drenażu to najlepsza droga do trwałego rozwiązania problemu.